Çinli bilim insanları, yalnızca Tiangong Uzay İstasyonu’nda var olan yeni bir bakteri türü keşfettiklerini açıkladı. “Niallia tiangongensis” adı verilen bu mikrop, genellikle toprakta bulunan ve insanlarda yara enfeksiyonlarına yol açabilen bir patojen olan Niallia circulans türüyle akraba. Bu yeni tür, uzaya özgü koşullarda ortaya çıkmış gibi görünüyor.

Çin uzay ajansı, Tiangong Uzay İstasyonu’nun inşasına 2021 yılında ana modülün fırlatılmasıyla başladı. O tarihten bu yana her dört ayda bir üç taykonot (Çinli astronot), yörüngede çeşitli deneyler yapmak üzere istasyona gönderiliyor. Bu deneyler arasında, istasyon içindeki yüzey ekipmanlarından örnekler toplanması da bulunuyor. Yeni bakteriye, söz konusu deneylerde rastlandı.

Uzayda mutasyona uğramış bakterilerin tespiti aslında çok da şaşırtıcı değil. Benzer bir durum daha önce Uluslararası Uzay İstasyonu’nda da yaşanmıştı. Örneğin 2018 yılında, fırsatçı patojen Enterobacter bugandensis ile ilişkili beş bakteri türü tespit edilmiş, geçen yıl ise sekiz farklı tür daha bulunmuştu. Bu bakterilerin genetik olarak Dünya’daki benzerlerinden farklı olduğu anlaşılmıştı.

MAYIS 2023’TEN KALMA

Mayıs 2023’te, taykonotlar Fei Junlong, Deng Qingming ve Zhang Lu, CHAMP adlı program kapsamında (CSS Yaşam Alanı Mikrobiyom Programı) bir kabinden örnekler topladı. Yeni bulunan Niallia tiangongensis bakterisi de bu çalışmaların bir ürünü.

International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology dergisinde yayınlanan araştırmaya göre bilim insanları, bu yeni bakterinin, N. circulans’ın uzayda geçirdiği mutasyonlarla mı evrimleştiğini yoksa zaten genetik olarak avantajlı bazı sporların uzay ortamında çoğalma fırsatı mı bulduğunu henüz bilmiyor. Örneğin, yeni bakteri türünün jelatini parçalayıp hem azot hem de karbon kaynağı olarak kullanabildiği gözlemlendi.

Ayrıca bazı protein mutasyonları, bu bakterinin farklı mikroorganizmaları bir araya getirip koruyan yapılar olan biyofilm oluşturma yeteneğinde artış olabileceğine işaret ediyor. Bunun yanında, bakterinin radyasyon hasarından daha hızlı kendini onarabildiği de gözlendi. Tüm bu özellikler, düşük yerçekimi ve yüksek radyasyon gibi uzay ortamında zorluklarla başa çıkmak açısından oldukça faydalı.

Uzayda bakterilerin nasıl evrim geçirdiğini incelemek, gelecekteki astronotlar, kozmonotlar ve taykonotların sağlığı açısından büyük önem taşıyor. Hatta bazı bilim insanlarına göre, mevcut uzay ortamları “insan sağlığı açısından fazla steril” olabilir. Bu çalışma aynı zamanda Dünya için de fayda sağlayabilir; çünkü bakterilerin uzayda geçirdiği mutasyonlar, onların zayıf yönlerini ortaya çıkarabilir ve bu da yeryüzündeki hastalıklarla mücadelede yeni yöntemlerin önünü açabilir.

Kaynak: NTV