Fransa Atom Enerjisi Komisyonu’nun (CEA) 1960’lı ve 70’li yıllarda Fransız Polinezyası’ndaki nükleer testlerin yıkıcı etkilerini hafife aldığını gösteren bir araştırmaya karşı koymak için on binlerce dolar harcadığı ortaya çıktı.

Belgeler, Pasifik bölgesinde yapılan nükleer testlerin etkilerini ortaya koyan ve testlerin kabul edilenden daha fazla insan için nükleer kirlilik anlamına geldiğini gösteren araştırmayı itibarsızlaştırmak için çaba gösterildiğini gösterdi. 

CEA 1 YIL SONRA KENDİ KİTAPÇIĞINI YAYINLADI

The Guardian gazetesinin haberine göre, Disclose isimli araştırma platformu, söz konusu nükleer testler hakkında yürütülen meclis soruşturmasının sonucunda hazırlanan rapor yayınlanmadan önce belgelere ulaştı. Le Monde ve The Guardian gazetesinin gördüğü belgeler, nükleer testlerin sonuçları konusundaki araştırmaya karşı CEA tarafından kampanya yürütüldüğünü ortaya koydu. 

Fransa’nın 1966-1996 yılları arasında Moruroa ve Fangataufa mercan adalarında gerçekleştirdiği 193 nükleer testten altısı hakkında 2021 yılında yayınlanan “Toxique” isimli bir kitap, söz konusu testlerin Fransa’nın o zamana kadar kabul ettiğinden çok daha fazla insanı kontamine ettiğini gösteriyordu. 

Son belgeler ise kitabın yayınlanmasından bir yıl sonra CEA’nın konuyla ilgili kendisinin hazırladığı kitapçıktan 5 bin kopya bastırdığını gösterdi. Kitapçığın başlığı “Fransız Polinezyası’ndaki nükleer testler: Neden, nasıl ve hangi sonuçlarla?” idi ve adalarda dağıtımı yapımıştı. 

BÖLGEYE 4 KİŞİLİK BİR EKİP GÖNDERİLDİ

Buna göre, CEA, 90 bin euroyu aşkın bir maliyete sebep olan bir operasyon kapsamında, Fransız Polinezyası’na dört kişilik bir ekip de gönderdi. Söz konusu ekip, “business class” ile bölgeye uçtu, Hilton otelinde kaldı, bölgenin önde gelenleri ile bir araya geldi ve basına röportajlar verdi. 

CEA’nın kuşe kağıda basılan kitapçığında, kitapta dile getirilen “iddialara” karşı “bilimsel yanıtlar” verildiği iddia ediliyordu. Kitapçıkta, kontaminasyon (kirlilik) miktarının “sınırlı” olduğu iddia ediliyor, Fransa’nın her zaman şeffaf davrandığı ve yerel halkın sağlığına saygı gösterdiği ileri sürülüyordu. 

Disclose, Princeton Üniversitesi’nin bilimsel ve küresel güvenlik programı ve Interprt isimli çevre adaleti araştırma kolektifinin birlikte hazırladığı “Toxique” isimli kitap, o dönemde Fransa’da infial yaratmış, Fransa’nın “bölgeye olan borcunu” kabul eden Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da bölgeyi ziyaret etmişti. 

EN AZ 2 BİN ASKER DE KANSER OLACAK KADAR RADYASYON ALMIŞ OLABİLİR

Araştırmanın sonuçlarına göre, sadece 1974 yılında yapılan testte, Tahiti ve yakınlarındaki adaların nüfusu kadar olan 110 bin kişinin, daha sonra 23 farklı kanser türünden birine yakalanmaları halinde tazminat almalarını sağlayabilecek kadar yüksek bir radyasyona maruz kalmıştı. 

Kitapta, CEA’nın söz konusu radyasyon seviyelerini uzun bir süre hafife aldığı ve tazminat hakkı kazananların sayısını ciddi anlamda sınırlı tuttuğu belirtildi. Buna göre, 2023 yılı itibarıyla, 2 bin 846 tazminat talebinin yarısından azı hakimler tarafından kabul edilebilir bulunmuştu. 

Öte yandan, CEA’nın eski başkanlarından ve 2022 yılında Fransız Polinezyasına gönderilen isimlerden Vincenzo Salvetti, kurumun hazırladığı kitapçığın “kitaba yanıt olarak CEA’nın yaşanan olaylara dair kendi resmi sürümü olduğunu” reddetti. 

The Guardian’ın haberinde, bölgedeki adalarda radyasyonla bağlantılı tiroid, meme ve akciğer kanserleri ile lösemi ve lenfomanın sık görüldüğü belirtildi. Fransa ordusu da en fazla 2 bin askerin kansere sebep olabilecek kadar radyasyona maruz bırakılmış olabileceğini belirtti. 

Kaynak: NTV