İran, ABD’nin İsrail’e destek vererek savaşa resmen müdahil olması halinde, dünyanın en kritik petrol geçiş noktalarından biri olan Hürmüz Boğazı’nı kapatabileceği uyarısında bulundu.

İran Meclisi’nin kıdemli üyelerinden Ali Yezdihah, yarı resmi Mehr haber ajansına yaptığı açıklamada, “Eğer ABD, siyonistlerin yanında savaşa resmen ve fiilen girerse, İran’ın ABD ve Batılı ülkelere baskı uygulamak amacıyla petrol ticaretinin geçişini sekteye uğratma hakkı doğar.” dedi.

Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanlık Divanı üyesi Behnam Saeedi ise İran’ın düşmanlarına karşı birçok seçeneği bulunduğunu belirterek, “Hürmüz Boğazı’nın kapatılması bu seçeneklerden biridir” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’ın nükleer tesislerine yönelik askeri saldırı emri vermeye giderek yaklaştığı yönündeki iddiaların gölgesinde geldi.

HÜRMÜZ BOĞAZI NEDEN ÖNEMLİ?

Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi’ni Umman Körfezi ve Arap Denizi’ne bağlayan dar bir su yoludur. En dar noktası 33 kilometre olan boğazda, iki yönlü yaklaşık 3’er kilometrelik gemi geçiş koridorları bulunur.

Dünya petrol ticaretinin yaklaşık yüzde 26’sı bu boğazdan geçmektedir. Bu da Hürmüz Boğazı’nı küresel enerji piyasaları açısından stratejik açıdan vazgeçilmez kılar.

Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, boğazdaki herhangi bir kesinti, küresel petrol piyasalarında ciddi sonuçlar doğurabilir.

İRAN GERÇEKTEN BOĞAZI KAPATABİLİR Mİ?

İran uzun süredir Hürmüz Boğazı’nı kapatabileceğini savunuyor. Ancak bu, fiziksel olarak bir kapı kapatmak gibi değil.

İran, boğazı “fiilen” kullanılmaz hale getirmeye çalışabilir.

1980’lerdeki İran-Irak Savaşı sırasında İran, Çin yapımı Silkworm füzeleriyle petrol tankerlerini ve yükleme tesislerini hedef almış, hızlı botlarla taciz operasyonları düzenlemişti. Bu saldırılar boğazı tamamen tıkayamasa da sigorta maliyetlerini artırmış ve sevkiyatlarda gecikmelere yol açmıştı.

İŞTE MASADAKİ KAPANMA SENARYOLARI

ABD Kongresi Araştırma Servisi’nin (CRS) bir raporuna göre İran, boğazı kademeli olarak tıkamayı hedefleyen çeşitli senaryoları hayata geçirebilir:

1- Boğazın gemi geçişine kapatıldığını ilan ederek, geçiş yapmaya çalışanlara yönelik açık bir tehdit sunmadan caydırıcılık yaratmak

2- Gemi geçişlerine yönelik daha açık tehditler savurarak durdurma, alıkoyma ya da saldırı riskiyle tehdit etmek

3- Uyarı ateşi açmak

4- Deniz mayınları döşemek

5- Denizaltılar, savaş gemileri, kıyıdan fırlatılan seyir füzeleri veya hava araçlarıyla yabancı donanma unsurlarına saldırmak

HÜRMÜZ BOĞAZI KAPATILIRSA NE OLUR?

İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatmaya yönelik somut bir adımı, uluslararası askeri müdahaleyi tetikleyebilir.

Uzman raporlarına göre, böyle bir girişim şu an için düşük ihtimalli görünse de gerçekleşmesi halinde uzun sürmeyecektir.

Ayrıca İran, petrol yaptırımlarına karşı çıkan bazı ülkelerin desteğini de kaybedebilir.