Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 25 Haziran Çarşamba günü Hollanda’nın Lahey kentinde yapılan NATO Liderler Zirvesi’nin marjında bir araya geldi. Görüşmenin detayları ABD basınına yansıdı. 

Bloomberg haber sitesinin haberine göre, Erdoğan, Macron’a Türkiye gibi Avrupa Birliği (AB) üyesi olmayan müttefiklerin de Avrupa’nın yeni güvenlik mimarisine şekil verilmesi sürecine dahil edilmesi çağrısında bulundu. 

“SATIŞA YEŞİL IŞIK YANARSA ÇELİK KUBBE PLANLARI HIZLANIR”

Görüşmenin ardından Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, iki liderin ikili ilişkileri ve bölgesel meseleleri ele aldığı belirtilmişti. Görüşmenin gündeminde 12 günün ardından ateşkes sağlanmasıyla sona eren İsrail-İran savaşı da vardı. 

Görüşmenin öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Macron’dan Avrupa yapımı füze savunma sisteminin ortak üretimine olan itirazından vazgeçmesini istemesi bekleniyordu. Türkiye’nin Avrupa sistemlerini tedarik etmek için uzun zamandır Macron’un onayını istediği yorumuna yer verilen haberde, kimliklerinin verilmemesi koşuluyla açıklama yapan Türk yetkililerin görüşlerine de atıfta bulunuldu. Söz konusu kaynaklar, Eurosam GIE şirketinin ürettiği SAMP/T hava ve füze savunma sistemi satışına yeşil ışık yakılmasının, Ankara’nın 2-3 yıl içinde kendi füze savunma kalkanı “Çelik Kubbe”yi inşa etme planlarını hızlandırabileceğini anlattı. Fransa Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü ise Bloomberg’in yorum talebine yanıt vermedi. 

“İTALYA’NIN SATIŞA İTİRAZI YOK”

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen hafta İsrail-İran savaşının ışığında orta ve uzun menzilli füze üretiminde artış emri verdiğinin hatırlatıldığı habere göre, Bloomberg’e konuşan yetkiler, Erdoğan’ın Lahey’deki zirvede bir araya geldiği Macron ve diğer liderlerin Türkiye’nin NATO’nun en büyük ikinci ordusu olarak kıtanın güvenliği açısından değerini ve kısıtlamasız savunma-endüstri işbirliğinin caydırıcılığı geliştirmek için kilit öneme sahip olduğunu kabul etmesini istedi. 

Habere göre, Fransa Cumhurbaşkanı Macron, 2020 yılında, Erdoğan’ın SAMP/T sistemine dair talebine yanıtında, Türkiye’nin önce Suriye’deki çatışmadaki amaçlarını aydınlığa kavuşturması gerektiğini söylemişti. Türk yetkililerin verdiği bilgiye göre, bunun yanı sıra, Türkiye’nin Afrika’da artan diplomatik ve askeri varlığı ve nüfuzu da Paris ile ilişkilerde sürtüşmeye yol açan bir başka faktör olarak öne çıkmıştı. Macron, kıta sahanlığı meselesinde de Yunanistan ve Kıbrıs’ın yanında saf tutmuştu. 

Türkiye’nin Batılı müttefiklerini hava savunma silahlarının ortak üretimine ikna etmeye çalıştığı, bunun güçlü bir yerli endüstri geliştirme planlarını da güçlendireceği belirtildi. Türk yetkililere göre, Fransa ve İtalya’nın ortak girişimi olan Eurosam ve Türkiye, 2018 yılında füze savunma sistemi geliştirme konusunda bir anlaşma imzalamıştı ve İtalya’nın da satışa herhangi bir itirazı bulunmuyordu. İtalya hükümet sözcüsü, Bloomberg’in yorum talebine yanıt vermedi. 

ABD BAŞKANI TRUMP İLE F-35 GÜNDEMİ

Türkiye’nin 2017 yılında Rusya’dan S-400 füze savunma sistemini almasının ABD de dahil olmak üzere NATO müttefikleri ile ilişkilerde bozulmaya sebep olduğuna işaret edilen haberde, Türkiye’nin Rus sistemini almak durumunda kaldığını söylediği, çünkü müttefiklerinin savunma ihtiyaçlarını karşılamadığı aktarıldı. 

Türkiye’nin S-400’leri aktive etmediği ancak sistemden vazgeçmeyi ya da ABD’li bir alternatifi ile değiştirmeyi reddettiği belirtilen haberde, “Türk yetkililere göre, Erdoğan’ın salı günü geç saatlerde görüştüklerinde, Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının satışı üzerindeki yasağı kaldırması konusunda ABD Başkanı Donald Trump’ı ikna etmek için S-400’lerin sadece sınırlı şekilde kullanılacağı yönünde güvence vermesi bekleniyordu” denildi.