ABD, yıkıcı ani sel felaketleriyle dolu bir yaz mevsimiyle baş etmeye çalışırken, bilim insanları daha da büyük bir tehlikenin ufukta olduğunu söylüyor: Amerikan topluluklarını haritadan silebilecek büyüklükteki “buzul gölü taşkınları”.

Bilim insanlarına göre, “taşkın patlamaları”, tarihin en güçlü 90 nükleer bombasından daha büyük yıkım getirebilir.

BUZUL GÖLÜ TAŞKINLARINDAKİ SESSİZ TEHLİKE

Buzul Gölü Taşkınları yeni değil ancak iklim değişikliği nedeniyle hem sıklığı hem de ölçeği hızla artıyor. Milyonlarca insan bu tehdit altında yaşıyor.

Yaklaşık 15 bin yıl önce, son buzul çağının sonunda, devasa buzul göllerinin buz setlerini yıkmasıyla ABD’nin kuzeybatısı boyunca “Missoula Taşkınları” adı verilen felaketler yaşandı.

Bu olay, uzaktaki bir buzul gölünün sessizce büyümesiyle başladı. Onlarca yıl boyunca eriyen buzun doldurduğu göl, sonunda çok fazla suyu tutamaz hale geldi.

DEVASA ENERJİ AÇIĞA ÇIKTI

Bir dağın arkasında biriken korkunç baskı, sonunda patlamaya yol açtı. 18 metreye ulaşan dev bir su duvarı vadiden aşağı inerek önüne çıkan her şeyi yok etti.

Toplamda 400’den fazla taşkının yaşandığı bu dönem, her seferinde yaklaşık 4 bin 500 megaton TNT gücünde enerji açığa çıkardı. Bu da Sovyetler’in denediği en büyük nükleer bomba olan Tsar Bomba’nın yaklaşık 100 katı.

KANYONLAR BÖYLE OLUŞTU

Yaklaşık 105 kilometre hızla akan su, otomobil büyüklüğündeki kayaları taşıyarak manzarayı tamamen yeniden şekillendirdi. Bugün hala görülebilen dev kanyonlar bu olayın izleri.

Alaska’daki “Suicide Basin” (İntihar Havzası) adlı göl, iki yıl üst üste patladı. Her seferinde 55 milyon metreküp (yaklaşık 14,6 milyar galon) su boşaldı – bu da 22 bin olimpik yüzme havuzuna eşdeğer.

Bu gölde 2011’den beri küçük taşkınlar kaydediliyordu, ancak son yıllardaki hızlı artış araştırmacıları alarma geçirdi.

TAHMİN ETMESİ ÇOK ZOR

Bilim insanlarına göre bu taşkınlar genellikle tahmin edilemez oluyor ve dünya çapında büyük can ve mal kaybına yol açıyor.

Birleşmiş Milletleri’in 2023 raporuna göre, dünya genelinde 15 milyondan fazla insan buzul gölü taşkını riski altındaki bölgelerde yaşıyor.

ABD’de uzmanlar, riskli bölgelerin haritalanması, erken uyarı teknolojilerine yatırım yapılması ve halkın eğitilmesi için acil adımlar atılması gerektiğini vurguluyor.

Kaynak: NTV