Uluslararası Atom Enerjisi (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, UAEA Yönetim Kurulu toplantısının açılış konuşmasında, İran‘la yaptıkları görüşmelere dair açıklamalarda bulundu.

Özellikle haziranda tesisleri saldırıya uğrayan İran‘ın nükleer programının ele alınmasının UAEA’nın çabalarının merkezinde yer almaya devam ettiğini dile getiren Grossi, düzenli olarak iletişimde olduğu Tahran’ın kaygılarını ele almaya ve Ajans ile İran arasındaki işbirliğini yeniden tesis etmenin yollarını aramaya gayret ettiğini kaydetti.

Grossi, İran’ın UAEA ile işbirliğini askıya alması kararını dikkatle izlediklerini belirterek, İran’la temaslarında, ulusal yasaların ülke içerisinde yükümlülükler doğurabileceğini, ancak UAEA için aynı şeyin geçerli olmadığını bildirdiğini aktardı.

UAEA Başkanı Grossi, “Bu bağlamda, İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) yürürlükte kalmaya devam etmekte ve İran’da güvenlik önlemlerinin uygulanmasına ilişkin Ajans ve İran’ın hak ve yükümlülüklerini düzenleyen tek yasal olarak bağlayıcı anlaşmadır.” ifadesini kullandı.

Grossi, bu nedenle Ajans’ın güvenlik önlemlerinin, kapsamlı güvenlik anlaşması olan diğer tüm ülkelerde olduğu gibi İran’da da uygulanmaya devam ettiğini söyledi.

İRAN’IN ENDİŞE VE ÖNERİLERİNİ DİKKATE ALMAYA HAZIR

İran’ın endişe ve önerilerini dikkate almaya hazır olduğunu dile getiren Grossi, İran’da doğrulama faaliyetlerinin yürütülmesi için uygulanacak pratik adımlar üzerinde anlaşmaya varmak amacıyla geçen haftalarda Tahran ve Viyana’da teknik görüşmeler yapıldığını hatırlattı.

Grossi, “Bu konuda ilerleme kaydedilmiştir. İran ile sürdürdüğümüz vazgeçilmez çalışmalarımızın yeniden başlamasını kolaylaştırmak için, önümüzdeki birkaç gün içerisinde bu görüşmelerin başarılı bir şekilde sonuçlandırılabileceğini içtenlikle umuyorum.” şeklinde konuştu.

Pratik adımların atılmasıyla diğer diplomatik istişarelerin olumlu sonuçlanması konusunda umutlu olduğunu aktaran Grossi, İran’ın NPT kapsamındaki yükümlülüklerinin tam uygulanmasının, genel durumun iyileşmesi için vazgeçilmez olduğunu söyledi.

“SORUNLARI KONUŞARAK ÇÖZMEYE İNANAN BİRİSİYİM”

Grossi, UAEA Yönetim Kurulu toplantısının ardından düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu.

İran’la sürdürdükleri görüşmelerde doğru yöne ilerlediklerini düşündüğünü dile getiren Grossi, İran’da UAEA müfettişlerinin, denetimlerine mutlaka devam etmeleri gerektiğini vurguladı.

Grossi, İsrail‘in, İran’a saldırılarında nükleer fizikçileri öldürmesini kınayıp kınamayacağı sorusuna, “Ben bir diplomatım. Ben sözümün eriyim. Ben müzakerelerin adamıyım. Ben uluslararası hukuka, sorunları konuşarak çözmeye inanan birisiyim. Bu yüzden hiçbir zaman şiddet eylemini kınamayacağım, sevinmeyeceğim veya onaylamayacağım.” yanıtını verdi.

İran’ın, nükleer tesislerin denetlenmesine yeniden izin vermesi durumunda, bu tesislerin yerlerinin İsrail ve ABD‘nin eline geçmesinden endişe etmesi konusu sorulan Grossi, İran’ın, dünyanın en çok denetlenen ülkelerinden biri olduğunu ve UAEA’nın hiçbir zaman kimseye herhangi bir bilgi aktarmadığını “çok iyi bildiğini” söyledi.

Grossi, saldırı zamanlarında duyguların yoğunlaştığını belirterek, siyasetle ilgilenmediklerini ve UAEA’nın çalışmalarının sorgulanamayacağını kaydetti.

Öte yandan “bu iddiaları” da ciddiye aldıklarını ifade eden Grossi, İran’ın güvenlik endişelerini konuşmaya hazır olduklarını ve yapılan son görüşmelerde bu meseleyi de ele aldıklarını anlattı.

Grossi, İran’ın elinden geldiğince güvence talep etme hakkına sahip olduğunu vurguladı.

SON DURUM NE?

İran Meclisinin 26 Haziran’da kabul edip Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin de onayladığı yasa, hükümeti UAEA ile işbirliğini durdurmaya, denetçilerin girişini yasaklamaya zorlamış ve yalnızca İran’ın nükleer hakları tanınıp güvenlik garantileri sağlandığında Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyinin onayıyla yürürlükten kalkacak şekilde düzenlenmişti.

Bu kapsamda yeni yasa çerçevesinde İran, UAEA ile yeni “işbirliği modeli” konusunda görüşmeler yapıyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, 6 Eylül’de yaptığı açıklamada, UAEA ile yeni işbirliği modeli üzerinde anlaşmaya çalıştıklarını, bu kapsamda 5 Eylül’de Viyana’da yapılan görüşmenin olumlu geçtiğini bildirmişti.

Kaynak: NTV