İsrail, bugün gece saatlerinde İran’a yönelik kapsamlı hava saldırıları düzenledi. İlk belirlemelere göre, saldırılarda İran Devrim Muhafızları Komutanlığı da vuruldu ve Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı Hüseyin Selami hayatını kaybetti. İran Genelkurmay Başkanı’nın da saldırılarda öldüğü haberi İran basınına yansırken, İran’ın dini lideri Ali Hamaney, İsrail’in sert bir yanıt alacağını belirtti. 

AFP haber ajansı, İsrail’in saldırısının ardından İran’ın İsrail’e doğru yaklaşık 100 insansız hava aracı (İHA) fırlattığını, İsrail ordusunun bu İHA’lara engel olmaya çalıştığını aktardı. 

İran’ın “misillemesinin” başlamış olabileceği haberleri basına yansırken, İngiltere’nin The Times gazetesinin haberine göre, İran’ın İsrail’in saldırılarına beş şekilde karşılık vermesi mümkün. 

“İRAN, ABD ÜSLERİNE SALDIRABİLİR”

Gazetenin değerlendirmesine göre, İran’ın aralarında Irak ve Katar’dakiler de olmak üzere bölgedeki ABD üslerine binlerce orta menzilli füze ile saldırı düzenlemesi olasılıklar dahilinde. İran, 2020 yılında da Kasım Süleymani’nin ABD tarafından öldürülmesinin ardından ABD askerlerinin bulunduğu Irak’taki hava üslerine saldırı düzenlemişti. Üsler daha öncesinde tahliye edildiğinden bu saldırılarda herhangi bir ABD askeri personeli ölmemişti. Basına yansıyan haberlerde, İran’ın saldırı öncesinde uyarıda bulunduğu belirtilmişti. 

Şimdi ise İran’ın düzenleyebileceği olası bir saldırı aynı anda pek çok üssü hedef alabilir ve Irak ile Yemen’deki İran destekli silahlı gruplar da bu saldırılarda kullanabilir. The Times’a göre, böyle bir durum, İran füzelerini engellemeyi zorlaştırabilir. 

PETROL YATAKLARI MI HEDEF ALINACAK?

Gazetenin değerlendirmesine göre, İran, İsrail’in bugünkü saldırılarına yanıt olarak bölgedeki petrol yataklarını da hedef alabilir. 

Ortadoğu ülkeleri, dünyanın petrol tedarikinin yaklaşık yüzde 30’unu karşılıyor. Bunun büyük bir kısmı Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt’ten geliyor. 2019 yılında bir petrol tesisine düzenlenen füze ve insansız hava aracı saldırısından Suudi Arabistan İran’ı sorumlu tutmuştu. Bu saldırının ardından Suudi Arabistan’ın petrol üretimi yarı yarıya azalmıştı. Bu, dünyaya tedarik edilen petrolün yüzde 5’ine tekabül ediyordu. 

The Times’a göre, İran o zamandan bu yana Suudi Arabistan ve diğer ülkeler ile yakınlaşsa da nükleer tesislerinin saldırıya uğraması halinde bölgedeki petrol alanlarını hedef alma sinyali vermiş durumda.  

“BASRA KÖRFEZİ, KAPATILABİLİR”

Bu noktada olası üçüncü bir senaryo ise İran’ın Basra Körfezi’ni deniz nakliyeciliğine kapatması olarak öne çıkıyor. Buna göre, küresel petrolün yaklaşık yüzde 30’u Hürmüz Boğazı’ndan geçiyor; bölgedeki bir çatışma ise bu faaliyetleri durma noktasına getirebilir. 

İngiltere’nin Birleşik Krallık Deniz Ticaret Operasyonları kurumu, halihazırda bölgede seyreden gemilere ihtiyatlı olma uyarısında bulundu. 

4’ÜNCÜ SENARYO: İRAN, İSRAİL’E SALDIRABİLİR

İran’dan yapılan açıklamalarda, İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırması halinde İsrail’e saldırı uyarısında bulunulmuştu. Ekim ayında da İsrail’in saldırılarına karşılık olarak İran İsrail’e füze saldırısı başlatmıştı. Bu saldırı, ABD, İngiltere ve Fransa’nın da desteğiyle büyük ölçüde engellense de pek çok füze İsrail’in hava savunma sistemlerini aşmayı başarmıştı. Buna göre, bu füzelerden bazıları İran’ın dış istihbarat örgütü Mossad merkezine birkaç yüz metre ötede, İsrail’in F-35 jetlerinin bulunduğu hava üssüne düşmüştü. 

İRAN DESTEKLİ GRUPLAR DAHİL OLACAK MI?

Gazeteye göre, son senaryo ise bölgede İran destekli olduğu söylenen silahlı grupların olası bir misillemeye dahil olması. Buna göre, Hizbullah’ın bölgedeki varlığının yanı sıra Yemen’deki Husiler de İsrail’e füze saldırıları düzenlemeye devam ediyor. The Times’ın haberinde, Irak’taki İran destekli grupların İsrail ve Irak ile Suriye’deki ABD üslerine saldırdığı hatırlatıldı.