İsrail ve İran arasında 12 gün boyunca devam eden savaş, ABD Başkanı Donald Trump’ın ilan ettiği ateşkesle sona ermiş gibi görünürken, hem İsrail’den hem İran’dan bu savaştan “zaferle” çıktıklarına dair açıklamalar geldi. Peki, İran ve İsrail’de yaşayanlar ateşkes hakkında ne düşünüyor?

İran’ın başkenti Tahran’da yaşayanlar, The Guardian gazetesine yaptıkları açıklamada, Trump’ın ilan ettiği ateşkes yürürlüğe girmeden önceki karanlık saatlerde savaşın en korkutucu anlarını yaşadıklarını, İsrail’in bu saatlerde bombardımanı şiddetlendirdiğini anlattı. 

Tahran’ın yaklaşık 50 kilometre kuzeybatısındaki Kordan köyünde yaşayan 39 yaşındaki Meryem, “Jetler apartmanın üzerinde o kadar alçaktan uçtu ki pencereler sarsıldı. Bombardıman daha önce hiç yaşamadığım kadar şiddetlendi. İnsanlar korkmuş ve paniklemiş halde sokaklara koştu” dedi. 

“SAVAŞIN GERÇEKTEN BİTİP BİTMEYECEĞİNİ BİLMİYORUM”

Günün ağarmasıyla birlikte İsrail’in bombardımanından geriye ne kaldığını merak ettiklerini anlatan Meryem, “Şimdi sessizlik var, sanki daha kötüsü gelmeden önce verilmiş bir ara gibi… Sonu gelmeyecek bir kabusun içinde yaşıyoruz. Yarınının ne getireceğini bilmiyoruz. Savaşın gerçekten bitip bitmeyeceğini bilmiyorum” diye konuştu.

Gazeteye konuşan çoğu İranlı, karamsar olduğunu anlattı. İran yönetiminin savaşı birkaç yıl önce kadın hareketinin beraberinde getirdiği özgürlükleri kısıtlamak için bir bahane olarak kullanacağından korkanlar da vardı. 

Şirin isimli Tahranlı bir kadın “Bu insanların ideolojisini etkisiz hale getirmiştik. Kültürel olarak ve günlük yaşamda irademiz karşısında eğilmişlerdi” diyerek savaştan önce İran güçlerinin büyük ölçüde başını örtmeyen kadınları zorlamayı bıraktığına işaret etti. 

“ONLARDAN DAHA İYİSİNİ HAK EDİYORUZ”

Savaş sırasında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Trump, İranlılara ayaklanma çağrısı yapmıştı. Bu çağrı, karşılık bulmadı. Pek çok İranlıya göre, bu iki lider sadece kendilerine ne yapmaları gerektiğini söyleyen iki yaşlı adamdı. 

28 yaşındaki film yapımcısı Nazenin, “Trump’a güvenmiyorum. Saniye başı fikrini değiştiriyor. Biz İranlılar, kaderimize karar veren (İran’ın dini lideri Ali) Hamaney ve Netanyahu gibilerden daha iyisini hak ediyoruz” dedi. Nazenin, sokağa çıkıp “zafer” kutlaması yapanların hükümet yanlıları olduğunu söyleyerek, “Şimdi ise yara almış rejim av gibi üzerimize çökeceği için sonuçlarını biz çekeceğiz” yorumunda bulundu. 

42 yaşındaki Mehdi’ye göre de İran yönetimi ateşkesin ardından başörtüsü zorunluluğu da dahil olmak üzere pek çok alanda baskısını artırabilir ve ateşkesi siyasi kazanım ve güç için kullanabilir. 

23 yaşındaki öğrenci ve aktivist Said de dün yapılan kutlamalara ve halim olan zafer havasına işaret ederek, “İslam Cumhuriyeti çoktan savaşı kazanmış gibi davranıyor; sanki tüm bu olanlar Hamaney, Netanyahu ve Trump’ın egolarını şişirmek için bir performansmış gibi” dedi. Said’e göre, yaşananlar, hükümet ya da monarşi yanlıları ve rejim değişikliğinden yana olanların ötesinde üçüncü bir yolu da beraberinde getirebilir. 

“SAVAŞ OLACAĞINI BİLSEM İSRAİL’E GELİR MİYDİM BİLMİYORUM”

The Guardian gazetesi, ateşkesin ardından İsraillilerle de konuştu. İran’ın ateşkes başlamadan önce saldırı düzenlediği Berşeva’da yaşayan 27 yaşındaki Sardinas, “Ateşkes olacağını hiç düşünmemiştim… Ama umarım olur çünkü burada her gün tehlikedeyiz” diye konuştu.

Sardinas, İran ile savaşa kadar ailesi ve arkadaşlarına burada güvende hissettiğini söylediğini ve savaşa kadar bunun doğru olduğunu belirterek, “Bu savaşın yaşanacağını bilsem (Arjantin’den) İsrail’e taşınır mıydım bilmiyorum” dedi. 

51 yaşındaki Gil Cohen de “Güvende olmak istiyorum. İran 10 yıldır bizi öldürmek istiyor. Eğer ABD Başkanı’nın söylediği doğruysa ve atom bombalarından kurtulduysak bu savaş bitti” diye konuştu. 

Sardinas ise Almanya Başbakanı Friedrich Merz’e benzer bir şekilde İsrail’in İran’ın nükleer programını sekteye uğratarak “dünyanın pis işlerini yaptığını” savundu. Sardinas, “Savaş elbette buna değer. Nükleer silahları durdurmaya değmez mi? Birinin bunu yapması gerekiyordu. Onların saldırılarını engellemek için önce biz onlara saldırıyoruz” dedi.

Sardinas’ın konuşması sırasında yoldan geçen bir kişi de “ateşkesin çok erken geldiğini” savundu ve İran’ın aldığı söylenen hasardan şüpheli olduğunu söyledi. 

Yardım çalışmalarına gözetmenlik eden bir asker ise “Savaşın kesinlikle durması gerekiyor. Herkes için en iyi seçenek ateşkes. Bu savaşla herhangi bir ilgimin olmasını istemiyorum” diye konuştu. 

Kaynak: NTV