Bilim insanları, Güney Amerika ülkesi Bolivya’da 250 bin yıldır hiç patlamamış olan ancak onlarca yıldır patlama emareleri gösteren Uturuncu Yanardağı’nın gizemini çözdü. 

ABC News haber sitesinin aktardığına göre, “Zombi” yanardağı olarak da bilinen volkan, And Dağları’nda bulunuyor. Bilim insanları, 250 bin yıldır patlamayan yanardağın buna karşın neden depremler ve gaz salımı gibi “huzursuzluk emareleri” gösterdiğini mercek altına aldı. Araştırmada yanardağ patlamasının olası olup olmadığı da incelendi. 

YANARDAĞ PATLAYACAK MI?

Uydu radarları ve GPS ölçümlerine göre, 1990’lı yıllardan bu yana Uturuncu Yanardağı’nın çevresindeki alan bir “sombrero” (Meksika şapkası) şeklinde deforme oluyor; yanardağ sisteminin ortasındaki topraklar yükselirken, çevresindeki topraklar çöküyor.

“Ulusal Bilimler Akademisi Raporları” isimli dergide pazartesi günü yayınlanan araştırmaya göre, son 50 yıldır söz konusu volkan sisteminin orta kısmı her yıl yaklaşık 1 santimetreye kadar yükseliyor. 

Araştırmanın sonuçlarına göre, Dünya’nın bilinen en geniş magma kütlesinin üzerinde olan Uturuncu’nun patlaması durumunda bunun geniş çaplı bir hasara ve bölgede yaşayan insanların hayatına risk oluşturacağı düşünülüyor. Fakat araştırmayı yapan bilim insanları patlama olasılığının düşük olduğu görüşünde. 

ARAŞTIRMA SONUÇLARI NE SÖYLÜYOR?

Araştırmacılar, yanardağın iç kısmının görüntülenmesini insan vücudunun tıbbi olarak görüntülenmesi için kullanılan yöntemlere benzeterek bir yöntem geliştirdi. Sismik dalgalar, Uturuncu’nun içindeki hareket ve faaliyetler hakkında üç boyutlu ve yüksek çözünürlüklü bir görüş sağladı. 

Söz konusu yöntem sayesinde jeotermal olarak ısınan sıvıların yukarı doğru ilerleyebileceği olası yolların ve sıvılar ile gazların hemen volkanın kraterinin altında nasıl toplandığının haritalandırılması mümkün oldu. Araştırmaya göre, yer altındaki bu hareketler ve faaliyetler, yanardağ sisteminin merkezindeki deformasyonu da açıklıyordu.

Araştırmacılardan Oxford Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü’nden Mike Kendall, “Sonuçlarımız jeofiziksel ve jeolojik yöntemlerin yanardağları ve bunların zararları ile olası kaynaklarını nasıl ortaya koyduğunu daha iyi anlamak için nasıl kullanılabildiğini gösteriyor” dedi.

Araştırmacılara göre, söz konusu yöntemler Dünya üzerindeki bin 400’den fazla aktif yanardağa ve “hayat emaresi” gösteren ama aktif kabul edilmeyen onlarca yanardağa da uygulanabilir. 

Kaynak: NTV