İsrail’in 13 Haziran’da İran’a başlattığı saldırının emrini veren Binyamin Netanyahu, Gazze‘deki savaş suçlarının baş mimarı.

Sivillere yönelik birçok katliamın ve yasadışı yerleşim birimi kararlarının altında onun imzası var.

Netanyahu, ilk başbakanlığı döneminden bu yana rüşvet, yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma suçlamalarıyla karşı karşıya.

30 yaşın altındaki İsraillilerin gördüğü tek başbakan o.

Kimilerinin “Gazze kasabı” olarak adlandırdığı, “Bibi” olarak da anılan Netanyahu, İsrail’in en uzun süre görev yapan başbakanı.

Eski bir özel kuvvetler komandosu ve eski bir diplomat olan Netanyahu, 21 Ekim 1949’da Tel Aviv’de doğdu, dünyaya geldiğinde İsrail devleti kurulalı bir buçuk yıl olmuştu.

KUDÜS’TE BÜYÜDÜ, AMERİKA’DA YAŞADI

Kudüs’te büyüyen Netanyahu, ergenlik yıllarını sağcı bir ideolog olan babasının Yahudi tarihi dersleri verdiği Amerika Birleşik Devletleri’nde geçirdi.

1967’de, 18 yaşındayken İsrail ordusuna katıldı ve kısa sürede komando oldu. Komutanı, daha sonra başbakanlık koltuğunu kaptıracağı Ehud Barak’tı.

ARAP-İSRAİL SAVAŞI’NDA YÜZBAŞIYDI

Netanyahu, 1973 Arap-İsrail savaşında yüzbaşı olarak görev yaptı. Terhis olduktan sonra rotasını yeniden ABD’ye çevirdi. MIT’de işletme, Harvard Üniversitesi’nde siyaset bilimi okudu.

1976’da en büyük ağabeyi Yoni, Uganda’ya kaçırılan bir Air France uçağının yolcularını kurtarmak için düzenlenen operasyonda öldü. Bu kayıp, rotasını siyasete çevirmesine yol açtı.

1982’de İsrail’in ABD’deki diplomatik misyonuna katıldı. 1984’te İsrail’in Birleşmiş Milletler büyükelçisi olarak atandı ve bu görevi 4 yıl boyunca sürdürdü.

1988’de İsrail’e döndü ve siyaset sahnesine girdi. Sağcı Likud partisinden Knesset Üyesi seçildi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak atandı. Birinci İntifada, Körfez Savaşı ve Madrid Barış Konferansı sırasında bu görevdeydi.

“SUİKASTI GETİREN KOŞULLARI YARATTI”

1993 yılına gelindiğindeyse Netanyahu Likud partisinin başkanlığına seçildi. Eski Başbakan Yitzhak Rabin’in suikastından önceki ve sonraki dönemde muhalefete liderlik etti.

Netanyahu, Rabin’i ve Filistinlilerle imzaladığı anlaşmaları kınayan aşırı söylemleriyle, Rabin’in öldürüldüğü koşulları yaratmakla suçlandı.

Başbakanlığa ilk seçildiğindeyse yıl 1996’ydı. 46 yaşındaki Netanyahu, iktidardaki İşçi Partisinin adayı Şimon Peres’i yendi ve İsrail’in en genç başbakanı oldu. İşçi Partisi lideri Ehud Barak’ın başbakanlığı kazandığı Mayıs 1999 seçimlerine kadar bu görevde kaldı.

Daha sonra Likud liderliğini Ariel Şaron’a kaptırdı ve liderliği ancak Şaron’un 2005’te Likud’dan ayrılıp Kadima’yı kurmasıyla geri aldı. 2002’de siyasete geri döndü ve Başbakan Şaron’un hükümetinde önce Dışişleri Bakanı ve ardından Maliye Bakanı olarak görev yaptı.

İSTİFA ETTİ, GAZZE’Yİ HEDEFE KOYDU

Dikkatleri üzerine çektiren İsrail’in Gazze‘den çekilme kararıyla ilgili tutumuydu. Bakanlar Kurulu, Şaron’un çekilme planının ilk aşamasını onayladıktan sonra Netanyahu beklenmedik bir şekilde istifa etti.

Gazetecilere çekilme planının İsrail’i tehlikeye attığını söyleyen Netanyahu bunun acısını başbakan olduktan sonra Gazzelilerden çıkardı.

Netanyahu’nun başbakanlıktaki ikinci dönemi, Ehud Olmert’in istifasının ardından 2009 seçimleri sonrası başladı. 2009-2021 yılları arasındaki 12 yıllık görev süresinde İsrail’i koalisyon hükümetleriyle yönetti.

Bu süre içinde Mavi Marmara baskını da olmak üzere sivillere yönelik birçok katliam emrinde onun imzası vardı. Gazze Şeridi’ne yönelik 2012’deki “Bulut Sütunu Operasyonu” ve 2014’teki “Koruyucu Hat Operasyonu” saldırılarının emrini o verdi. Adını tarihe, “Gazze kasabı” olarak yazdırdı.

OBAMA’YLA GERİLDİ, TRUMP’LA İYİ ANLAŞTI

Başbakanlığının ikinci döneminde, dönemin ABD Başkanı Barack Obama ile politika farklılıkları nedeniyle ilişkiler gerildi.

Netanyahu, Obama’nın, Filistinlilerle barış sürecini canlandırmak için İsrail’in yasa dışı yerleşim yerlerini dondurması talebine karşıydı. ABD destekli barış görüşmelerini zaman kaybı olarak nitelendiriyordu. Başkanlık koltuğuna Donald Trump oturduğundaysa tablo tersine döndü.

Trump’ın, Amerikan Büyükelçiliği’ni Kudüs’e taşımak ve İsrail’in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanımak gibi tartışmalı kararları, Netanyahu’nun ekmeğine yağ sürdü.

Netanyahu,, teşekkür için, Golan Tepeleri’nde “Trump Tepeleri” isimli bir yerleşim yeri inşası için düğmeye bastı. Toplam 4 kez Amerikan Kongresi’ne hitap eden Netanyahu, her seferinde ayakta alkışlandı.

Netanyahu,, İran’ı da siyasi kariyerinin merkezine koydu. İran’ın nükleer kapasiteye ulaşmasının İsrail için bir “yok oluş” riski taşıdığını düşünüyordu.

Bunu da her fırsatta dile getirmekte kararlıydı. Trump’ın 2018 yılında İran’la nükleer anlaşmadan çekilme kararında Netanyahu’nuın da etkisi olduğu öne sürüldü.

YARGI REFORMU PROTESTOLARI

Netanyahu’nun İsrail’de aşırı sağı buluşturan koalisyonunun yargı reformu, ülkesinde kitlesel protestoları da tetikledi.

Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran ve iktidarı yargı atamalarında söz sahibi yapacak reformu geçirmek üzereydi. Protestolarla boğuşurken Hamas’ın 7 Ekim saldırısı gerçekleşti.

ULUSLARARASI YAKALAMA KARARI ÇIKARILDI

Netanyahu’nun adı, başbakanlığının ilk döneminden bu yana yolsuzluklara da karıştı. Rüşvet, yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma gibi suçlardan yargılandı.

Öte yandan Uluslararası Ceza Mahkemesi başsavcısı, Netanyahu hakkında “savaş suçu” gerekçesiyle tutuklama emri çıkarılmasını istedi.

Gerekçe olarak da 8 Ekim’den bu yana Filistin topraklarında savaş suçları ve insanlığa karşı suç işlendiğine yönelik kanıtların olması gösterildi.