Enkaz altında yatan bir adamı kurtaran kahraman, bu kez bir arama-kurtarma ekibi değil, sırtında minyatür bir çanta taşıyan eğitimli bir sıçan oldu.

Tanzanya merkezli sivil toplum kuruluşu APOPO, Afrika dev keseli sıçanlarını hem arama-kurtarma hem de sağlık alanında hayata kazandırıyor.

ENKAZDA, MAYIN TARLASINDA, LABORATUVARDA

Sıçanlar, enkaz altında hayatta kalanları tespit edebildiği gibi kara mayınlarını da işaretliyor.

APOPO’nun verilerine göre 2014’ten bu yana Angola ve Kamboçya gibi ülkelerde 50 binden fazla mayın temizlendi. 

Laboratuvarlarda ise asıl büyük katkı tüberküloz alanında. Eğitimli sıçanlar, hastalıklı örnekleri saniyeler içinde koklayarak tespit edebiliyor. 

TÜBERKÜLOZDA BİNLERCE YANLIŞ TEŞHİSİ DÜZETTİLER

DSÖ verilerine göre 2023’te 1,25 milyon kişi tüberküloz nedeniyle öldü, vaka sayısı 8,2 milyona ulaştı. APOPO sıçanları ise 20 dakikada 100 örnek tarayabiliyor.

Programın başlangıcından bu yana 30 binden fazla yanlış “negatif” teşhis düzeltilerek hastalara yeniden tedavi imkanı sağlandı.

EĞİTİM MALİYETLERİ YÜKSEK

Bir sıçanın eğitimi yaklaşık 6 bin euroya mal oluyor. Eğitilen hayvanlar ortalama 10 yıl yaşayarak uzun süre görev yapabiliyor.

Başarılarına rağmen APOPO’nun yöntemi DSÖ tarafından birincil tanı aracı olarak kabul edilmiyor.

Bu nedenle sıçanların bulduğu vakalar mikroskopla doğrulanmak zorunda ve APOPO uluslararası fonlara ulaşmakta zorlanıyor. Yetkililer, “Onay alamasak da bu sıçanlar binlerce hayat kurtardı” ifadelerini kullanıyor.