Atatürk’ün ifadesiyle, milletin efendilerinin yerleşim alanı; insanın kökleriyle en derin şekilde bağ kurduğu, iç sesini en net şekilde duyduğu, huzurun, masumiyetinin, saflığın simgesi köy…
Ahmet Kutsi Tecer’in sözlerini 1927’de yazdığı ‘Orada Bir Köy Var Uzakta’ adlı şiiri, 1950’li yıllarda Münir Ceyhan tarafından bestelendi.
Ahmet Kutsi Tecer (1901 – 1967)
‘Orada Bir Köy Var Uzakta’, ilkokullarda başta Yerli Malı Haftası başta olmak üzere birçok etkinlikte, sesi güzel olan öğrencilerden oluşan bir koro, müzik derslerinde de bütün sınıf tarafından mutlaka seslendirilirdi.
Birbirine çok benzese de herkesin kendine özgü bir köy algısı vardır. Benim için köy demek, pastoral romantizmle bezeli köyümüz Taşucu demek.
Mersin’in Silifke ilçesine bağlı Taşucu demek; sabahları horoz sesiyle uyanıp, güne sıkma ve çökelek salatası yiyerek başlamak, ata – eşeğe binmek, harnup, nar ve dikenli inciri dalından koparıp yemek, damda kurulan cibinlikte yıldızların altında uyumak demek. Elbette aklıma her geldiğinde; “İyi ki o günleri yaşamışım”ın verdiği mutlulukla, o günleri bir daha yaşayamayacak olmanın verdiği burukluğun harman olduğu duygu sarmalı demek. Örneğin Taşucu’nda; amcamın eşeği Sıpa ve köpeği Yetiş ile gezdiğim zamanlar, zihnimin ‘Silinmeyecekler’ bölümünde yer alıyor.
Birleşmiş Milletler Turizm Örgütü tarafından beşincisi düzenlenen ‘En İyi Turizm Köyleri’ girişimi kapsamında, Afrika, Amerika, Asya, Avrupa ve Orta Doğu’daki 29 ülkeden 52 köy ödüle lâyık görüldü. Köyler; kültürel mirasın korunması, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve turizmin yerel kalkınmaya katkısı gibi kriterlerle değerlendirildi.
REKOR KIRILDI
‘En İyi Turizm Köyleri 2025’ listesinde ülkemizden 4 köy yer alarak bu alanda rekor kırıldı. (Daha önce, aynı yıl en fazla 2 köy seçilmişti) Yeni listeyle birlikte, ‘En İyi Turizm Köyleri Ağı’na katılan köy sayısı, dünya genelinde 319’a ulaştı. ‘En İyi Turizm Köyleri Ağı’; kırsal destinasyonların deneyim paylaşımını, iyi uygulamaların yaygınlaştırılmasını ve sürdürülebilir kalkınma alanlarında iş birliğini amaçlıyor.
Muğla’dan; Akyaka, İzmir’den; Barbaros, Mardin’den; Anıtlı ve Antalya’dan Kale Üçağız köyleri, doğal güzellikleri, köklü kültürleri ve sürdürülebilir turizm anlayışlarıyla dünyanın en iyi turizm destinasyonları arasına alındı.
Peki, adı geçen köylerde nüfus durumu nedir?
Birçok köyde nüfus azalması görülürken; Akyaka, Barbaros, Anıtlı ve Kale Üçağız’da tam tersi bir durum gerçekleşti.
TÜRKİYE’DE KAÇ KÖY BULUNUYOR?
2012’de çıkarılan yasayla büyükşehir belediyesi sınırları il sınırlarına genişletilmiş olan 30 ile bağlı bütün köyler, kırsal mahalle statüsüne dönüştürüldü. Böylelikle, 34.396 olan köy sayısı; 18.238’e düştü. (% 47 azaldı)
Ülkemizde UNESCO Dünya Mirası Listesi‘nde yer alan tek köy, Bursa’nın Cumalıkızık köyüdür. Bursa ve Cumalıkızık, “Osmanlı İmparatorluğu’nun Doğuşu” başlığıyla 2014’te listeye dâhil edildi. Cumalıkızık, Osmanlı İmparatorluğu’nun erken dönem sivil mimarisini koruyan bir köy olma özelliğine sahip.
Artan ziyaretçi nedeniyle son yıllarda en büyük geçim kaynağı turizm olan Cumalıkızık’ta 699 kişi yaşıyor.
Adıyaman’ın Taşpınar köyünün nüfusu, 2022’de 370 kişiden oluşuyordu. 6 Şubat depremlerinden sonra konteyner kentlerin kurulmasının da etkisiyle köyün nüfusu, 2023’te; 5.154’e, 2024’te ise 7.002’ye yükseldi.
1993’te terör ve güvenlik gerekçesiyle boşaltılan Ağaçyurdu, 2013’te yerleşime tekrar açıldı. 17 kişi, Ağaçyurdu’na dönse de yıllar içinde nüfus, 1 kişiye kadar düştü.
2013 ila 2024 arasında köy nüfusu, sürekli olarak düşüş gösterdi. Sadece 2018 ve 2023’te bir önceki yıla oranla artış görüldü. Sonuç olarak son 12 yılda köy nüfusu; % 14.7 azaldı.
Köy denince akla ilk olarak ülkenin tarım alanları geliyor.
Peki tarım sektörünün gayri safi yurt içi hasıladaki payı ne kadar?
1960’ta; tarım sektörünün GSYH’deki payı % 60’tı…
Yıllar içinde aslan payı, sanayi sektörünün oldu. Tarım sektörünün payı, 2000’li yılların başında tek haneli rakama kadar düşerken son 5 yıldaki verilere bakacak olursak, tarım sektörü girdisinde bariz bir değişim gözlenmedi.
AB ülkelerinde ise tarım sektörünün gayri safi yurt içi hasıladaki payının bir hayli düşük olduğu görülüyor. 27 Avrupa ülkesinin ortalaması % 1.5 ila % 2 arasında bulunuyor.
En fazla tarım alanına sahip 4 AB üyesi ülkenin tarım alanı, ülke yüz ölçümündeki oranı açısından, Türkiye’den daha fazla olsa da ülkemizdeki tarım sektörünün GSYH içindeki payı daha yüksek. Bu da Türkiye’nin AB ülkelerinden daha fazla tarım ülkesi olduğunu gösteriyor.
Ülkelerin bu kadar tarım alanına sahip olması, başlı başına tamamının ekili olduğu anlamına gelmiyor. Tarım alanının ne kadar ekili olduğu yıldan yılda değişiyor.
TÜRKİYE’DE TARIMLA İLGİLİ RAKAMSAL BİLGİLER
2024’te;
• Üreticilere yönelik toplam doğrudan üretim destekleri yaklaşık; 91 milyar TL’ye ulaştı.
• Türkiye’nin tarımsal hasılası, yaklaşık 74 milyar dolar olarak gerçekleşti.
• Tarım sektörü, bir önceki yıla göre; % 3.9 oranında büyüdü.
• Tarım ve gıda ürünlerinde toplam 32.6 milyar dolar ihracat gerçekleştirildi.
2024’te;
• 22.487.757 ton süt üretildi (Kişi başına; 262 litre)
• 2.105.895 ton kırmızı et üretildi (Kişi başına; 24.5 Kg)
• 2.512.131 ton tavuk eti üretildi (Kişi başına; 32.7 Kg)
• 21.155.089.000 adet yumurta üretildi (Kişi başına; 246 yumurta)
İstanbul’un başta gürültüsünden ve trafiğinden bunalan bazı ünlüler, şehri terk ederek yaz – kış, köy hayatı yaşamaya başladı.
Kaynak: Habertürk
admin
